Nieuws

Gemeenten, OCMW’s en kerkfabrieken hebben in Vlaamse gemeenten vaak heel wat gronden in eigendom. Wat te doen met de gronden hiervan die gelegen zijn in de ‘open ruimte’? Stel je je als gemeente wel eens de vraag of deze gronden optimaal worden ingezet in het licht van de verantwoordelijkheden van een gemeente, de doelstellingen waar je als gemeente voor staat, de toekomstige (ruimtelijke) uitdagingen binnen je gemeente …?

Zonne- en windenergie zijn de ideale manieren om aan de groeiende vraag naar elektriciteit te voldoen. In het volgebouwde Vlaanderen is het echter niet altijd eenvoudig om hernieuwbare energie te combineren met andere functies in het landschap. Als gemeente kan het dan ook moeilijk zijn om de verschillende ambities tegen elkaar af te wegen.

Voor zonne-energie is een nieuwe trend naar de bouw van zonneparken in landbouwgebied, de zogenaamde agri-PV parken. Op het eerste zicht lijkt zo’n eerder industriële invulling moeilijk inpasbaar in de open ruimte, maar mits rekening gehouden wordt met enkele randvoorwaarden blijken hier interessante combinaties mogelijk te zijn.

Gebouwbewonende soorten als gierzwaluw, huismus en vleermuizen genieten vanuit de Vlaamse regelgeving een specifieke bescherming. Dit maakt dat nesten van vogels en locaties waar vleermuizen zich ophouden niet zomaar verwijderd, vernield of verstoord mogen worden. Momenteel stellen we echter vast dat we het in Vlaanderen niet zo nauw nemen met de bestaande regelgeving en ook overheden lijken in bouw en renovatieprojecten zich niet echt bewust te zijn van de mogelijke impact ervan op gebouwbewonende soorten. De vraag stelt zich of er in de toekomst meer rekening gehouden gaat moeten worden met deze soorten bij de renovatie of afbraak van o.m. woningen. Het moet gezegd dat het ‘Soortenbesluit’, dat het Vlaamse regelgevend kader vormt voor de bescherming van onze flora en fauna, best strikt is en dat actiegroepen het kunnen aangrijpen om dergelijke projecten voor lange tijd te blokkeren. Geen paniek, steden en gemeenten kunnen mits een pro-actieve aanpak, erger voorkomen en er tegelijk voor zorgen dat gebouwbewonende soorten kunnen blijven meeliften op onze woon- en bouwnood!

Voor projecten die dicht bij natuurgebied gelegen zijn, is verstoring van dieren door geluid vaak een belangrijk aandachtspunt. In 2023 werkte Mieco-effect samen met de geluidsexperten van dBA-plan een praktische wegwijzer uit die de manier beschrijft waarop geluidsverstoring in Natura2000 gebieden in kaart moet gebracht worden.

Het Vlaams Ecologisch Netwerk of VEN vormt de ruggengraat van de natuurlijke structuur in Vlaanderen. Via www.geopunt.be kan u eenvoudig nagaan of en waar er VEN-gebieden zijn afgebakend in uw gemeente. 

In VEN-gebieden geldt dat vergunningsplichtige activiteiten geen onvermijdbare en onherstelbare schade aan de natuur mogen veroorzaken. Als dit toch zou gebeuren, dan kan de activiteit in principe niet vergund worden. Enkel onder bepaalde voorwaarden kunnen uitzonderingen worden toegestaan maar dit zal voor de meeste activiteiten niet van toepassing zijn.

Over de manier hoe in vergunningsprocedures omgegaan moest worden met deze VEN-toets rezen tot voor kort heel wat vragen. Het ‘VEN-besluit’ dient antwoord te geven op die vragen en werd op 10 januari 2024 door de Vlaamse Regering goedgekeurd. 

Het VEN-besluit moet antwoord geven op vragen zoals: Wat dient begrepen te worden als ‘schade’? En wat is ‘herstelbare schade’? Met welke natuurwaarden dien je rekening te houden bij het doorvoeren van de VEN-toets? Welke milderende maatregelen mag je toepassen om de schade te beperken?

Vlaanderen bestaat momenteel voor ruim 70% uit open ruimte. Deze open ruimte staat meer en meer onder druk en lijkt jaar na jaar af te nemen. Grond wordt schaars, prijzen swingen de pan uit, … Het moet niet gezegd worden dat dit uiteraard leid tot de nodige discussies tussen de verschillende open ruimte gebruikers.

In de afgelopen periode kwam ook het instrument ‘natuurbeheerplan’ in het oog van de storm terecht. Vooral het globale kader, wat een visie geeft op de gewenste natuurontwikkeling in een ruimere omgeving, zorgt steevast voor de nodige onrust bij onder meer de eigenaars van de ‘ingekleurde’ grond. Begrijpelijk of toch een storm in een glas water?