Gebouwbewonende soorten – Een last of lust voor een project?
Gebouwbewonende soorten als gierzwaluw, huismus en vleermuizen genieten vanuit de Vlaamse regelgeving een specifieke bescherming. Dit maakt dat nesten van vogels en locaties waar vleermuizen zich ophouden niet zomaar verwijderd, vernield of verstoord mogen worden. Momenteel stellen we echter vast dat we het in Vlaanderen niet zo nauw nemen met de bestaande regelgeving en ook overheden lijken in bouw en renovatieprojecten zich niet echt bewust te zijn van de mogelijke impact ervan op gebouwbewonende soorten. De vraag stelt zich of er in de toekomst meer rekening gehouden gaat moeten worden met deze soorten bij de renovatie of afbraak van o.m. woningen. Het moet gezegd dat het ‘Soortenbesluit’, dat het Vlaamse regelgevend kader vormt voor de bescherming van onze flora en fauna, best strikt is en dat actiegroepen het kunnen aangrijpen om dergelijke projecten voor lange tijd te blokkeren. Geen paniek, steden en gemeenten kunnen mits een pro-actieve aanpak, erger voorkomen en er tegelijk voor zorgen dat gebouwbewonende soorten kunnen blijven meeliften op onze woon- en bouwnood!
In Nederland gaat de laatste jaren al zeer veel aandacht uit naar gebouwbewonende soorten. Daar deze soorten ook bij onze noorderburen bij wet beschermd zijn, dient voorafgaandelijk aan de afbraak, renovatie of spouwmuurisolatie onderzocht te worden of deze soorten gebruik maken van de woning. Wanneer gebruik wordt vastgesteld, dienen eerst de nodige milderende maatregelen genomen te worden, vooraleer de werken van start mogen gaan. In het verleden werd elk project afzonderlijk onderzocht, maar door de hoge kostprijs waarmee burgers en eigenaars opgezadeld dreigden te geraken is een werkwijze in het leven geroepen die meteen uitspraken doet op het niveau van een volledige stad of gemeente, het zogenaamde soortenmanagementplan (SMP).
Wat kan jij doen als (Vlaamse) gemeente?
Vlaanderen eist voorlopig niet van individuele gemeenten om een soortmanagementplan naar Nederlands model op te maken. Toch is het nu eenmaal zo dat de wettelijke bescherming van soorten in Vlaanderen en in Nederland nauwelijks van elkaar verschillen en het dus ook voor Vlaamse gemeenten voordelen kan hebben om een visie en specifieke acties uit te werken voor gebouwbewonende soorten op gemeentelijk niveau. Eigenlijk is er ook in Vlaanderen wel al een duidelijk kader om de bescherming van soorten of soortgroepen op gebiedsniveau aan te pakken; hier noemen we dat het soortbeschermingsprogramma of SBP. Dit beleidsinstrument is dan ook perfect bruikbaar om een beschermingsplan voor gebouwbewonende soorten in een gemeente op te maken en kan dan tevens als kader fungeren voor het verlenen van vergunningen.
Een SBP voor gebouwbewonende soorten voor een gemeente zal dan ook uitspraken doen over de toestand van elke beschermde gebouwbewonende soort in je gemeente, de zogenaamde staat van instandhouding. Wanneer een soort in een gunstige staat verkeert, kunnen in principe zonder het nemen van extra milderende maatregelen bouw- of renovatieprojecten uitgevoerd worden. Wanneer echter blijkt dat de soort in een minder gunstige staat verkeert, kan vervolgens een stad of gemeente proactief actie ondernemen om de soort in gunstige richting te laten evolueren. Dit kan gaan door het creëren van extra leefgebied of het verbinden van verschillende leefgebieden met elkaar. Anderzijds kunnen steden en gemeenten het voorzien van geschikte locaties voor gebouwbewonende soorten, het zogenaamde natuurinclusief bouwen, in de vergunningsvoorwaarden opnemen.
Wil je als gemeente liever niet zien gebeuren dat stedelijke en private bouw- en renovatieprojecten vertraging oplopen omwille van vaststellingen van beschermde soorten (door derden) en wil je ook burgers ergernis en kopzorgen besparen? De opmaak van een SBP voor gebouwbewonende soorten kan je hierbij zeker helpen!
Wat kan Mieco-effect jou bieden?
De afgelopen jaren heeft onze organisatie al meerdere ecologische beleids- en beheeradviezen of inventarisaties voor steden en gemeenten uitgewerkt. We hebben ook heel wat ecologen in dienst met een zeer goede soortenkennis en hebben opdrachten uitgevoerd ter opmaak van soortenbeschermingsprogramma’s.
Wij schuiven dan ook graag mee aan tafel om onze expertise met u te delen en zo proactief aan de slag te gaan rond soorten gebonden aan de stedelijke omgeving.
